Jeżeli dokonałem podziału naszego ulubionego napoju na wino prawdziwe i produkt pokrewny, to powinienem być bardziej precyzyjny.
Wprowadziłem kategorię prawdziwości, wątpiący zapytają: czy wino z dyskontu jest mniej prawdziwe, niż jakiś Pomerol? Otóż tak prawdziwość rozumiejąc, oba są równie prawdziwe, chociaż jedno z nich, prawdopodobnie, mija się z prawdą. Uproszczenie pozwala mi stwierdzić, że jedno z nich jest po prostu sztuczne. Otóż to, przeciwstawienie dotyczy tutaj pary pojęć: prawdziwe kontra sztuczne.
Prawdziwe, czyli zgodne z prawdą, a prawda w winie to niefałszowany proces produkcji, czyli wytwarzanie zgodne z tradycyjnymi regułami, bez sztucznej ingerencji w smak, kiedy to chcąc ulepszyć dodam własne, zwykle powstałe w laboratoriach, składniki. Tak rygorystycznie pojmowanych win prawdopodobnie nie ma, ja zaś przyjmuję takie wymyślone wino za punkt odniesienia. Tylko wobec takiego punktu można snuć dywagacje ekonomiczne, rozważać ceny panujące na rynku i opisywać wzorce smaku.
Z produkcji tak pojmowanej przyjąć możemy, że w danym roku cena 1 litra wina u producenta, bez żadnych narzutów i dyrdymałek nie będzie mogła być niższa niż, dajmy na to, 2 euro, czyli nasze osiem pięćdziesiąt. Wtedy stanie się jasnym, że wszystko to, co nam proponują za cenę niższą, powstało z udziałem interwencji sprytu człowieczego charakteryzującego się wręcz nieograniczonym arsenałem trików pozwalających wino potanić, nawet bez uszczerbku dla smaku.
Najprostszym trikiem jest zwykłe dodawanie wody po to, by zwiększyć objętość, czyli zmniejszyć cenę, tutaj jednak ucierpi na tym smak, a więc stosujemy różne ulepszacze, poprawiacze, sztuczne taniny i tak dalej i tak dalej. Takie, jednak, wino traci swoją prawdziwość stając się sztuczne.
Nie są to stwierdzenia oceniające. Wiele tanich win naszpikowanych ulepszaczami smakuje mi i nigdy tego nie ukrywałem. Nie mogę ich jednak oceniać obiektywnie, jeżeli nie znam ich faktycznego składu.
Dokonuje się swoista rewolucja w świecie spowodowana masowością, coraz większą liczbą potencjalnych klientów z ubogich mas, no i pazernością człowieka. Tak, pazerność człowiecza; czynnik, o którym powinni dyskutować etycy, powoduje, że świat staje się coraz bardziej sztuczny, a prawdziwość, czyli naturalność, jako dar rzadki przechodzi na własność nielicznych.
Pisanie o winach z dyskontów reprezentując po parkerowsku interesy klientów generuje imperatyw, prawie że kategoryczny: przede wszystkim nie łgać. Jak jednak nie łgać, jeśli prawdy nie znamy? Ideałem byłoby więc uznanie istnienia jakiejś normy i podawanie uczciwe wszystkich składników poza taką normę wykraczających. Wtedy można jasno czytelnikom napisać: to wino, chociaż tanie, znakomitym jest, mimo iż producent dodał w nim i tego i owego.
Jestem przekonany (o wspaniały optymizmie), że kiedyś to tego dojrzejemy, ale gdzie tutaj znajdziemy miejsce dla kiperów? I to by było na tyle.