Francuzi mają takie fajne słowo. Baratin (czytamy baratę). Można to tłumaczyć jako blaga, oszustwo, ale nie jest to do końca prawda. Dla własnych potrzeb tłumaczę to jako bajer. Otóż taki baratin, czyli bajer, to jest właśnie wino.
Czytam właśnie „Le Goût et le Pouvoir” Jonathana Nossitera i sporo tam właśnie o winie, władzy i kłamstwie. Nie nazwałbym wina jednym wielkim kłamstwem, lecz jest to z pewnością baratin. W końcu to władza przez wieki kształtowała w nas gusta i smaki, a władza to manipulacja, czyli w czystej formie baratin, bajerowanie wszystkim i wszystkimi.
Bez żadnej żenady i przesady stwierdzam, że wszystko, co rzeczywistości ludzkiej dotyczy w jakimś stopniu jest kłamstwem, chociażby dlatego, że istnieje tylko w ludzkich głowach. Ciągnąc dalej podobne stwierdzenie, wcale nie odkrywcze, do niczego nie dojdziemy. Pojawiają się jednak przy okazji implikacje.
Otóż jednym z najmocniejszych wniosków Nossitera jest to, że „Le vin est un vecteur d’échanges entre les êtres. Et malgré les tendances de notre société, ce n’est jamais l’inverse : aucun vin n’est un objet fixe avec une valeur intrinsèque – un produit –, devant lequel l’être humain se soumet”. (Nossiter, Jonathan. Le goût et le pouvoir : Un cinéaste dans le monde du vin (essai français) (French Edition) (p. 152). Grasset. Kindle Edition.) W tych dwóch zdaniach zawiera się cała prawda o winie, a skutkiem jej akceptacji jest także wyraźne stwierdzenie, iż poza człowiekiem wino nie istnieje.
Poza człowiekiem wino jest jakimś płynem we flaszce, karafce, szklance, kieliszku. Pasywnym płynem, bez cech smakowych. Smak pojawia się z człowiekiem, elementem aktywnym i też nie ma żadnego znaczenia, jeśli nie występują obok inni ludzie. Dodać trzeba, że wino jest wektorem w dialogu między ludźmi. Wirtualna rzeczywistość zbudowana jako kolejne piętro bajeru, baratin, blagi, oszustwa, nie bójmy się odważnie powiedzieć kłamstwa, odrywa wino od człowieka przenosząc smak w nieokreśloną abstrakcję, lecz także odrywa ludzi od innych ludzi, bo nagle okazuje się, że to, co jest zasadniczym celem życia z innymi, czyli dialog, jako wartość dodana niknie gdzieś w chmurach wirtualnej przestrzeni.
Pozostaje, owszem, smak, ale zredukowany do związku pomiędzy butelką i samotną jednostką, no bo spotkanie w wirtualnej przestrzeni przestaje być spotkaniem, dialog staje się monologiem do flaszki i nagle wartość nadrzędna pojawia się w samotności. Dotyczy to zresztą nie tylko wina. W tym kierunku idąc dojdziemy do nikąd.